Het wordt steeds ingewikkelder. Hoe meer je over sommig eten te weten komt, hoe minder je weet wat je moet kiezen. Is biologisch nu de beste keus? Wat groeit er allemaal ‘in het seizoen’ en wordt niet per vliegtuig vervoerd? Wat is belangrijker: dat boeren een eerlijk loon verdienen, dat het klimaat niet naar de knoppen gaat of dat we een beetje zuinig met water en bestrijdingsmiddelen omspringen? In de keuze voor fruit komen al deze dingen samen. Ik had de wat strenge richtlijn gekozen dat ik vooral fruit uit het seizoen en liefst uit Nederland wilde eten. Citrusfruit uit Europa, mits in het ‘seizoen’ geplukt konden ook nog wel. Maar in mijn eigen dagelijkse praktijk bleef ik achter met een fruitmand waarin vooral appels en peren lagen. Niks mis mee, ik eet ze graag. Maar voor iemand die dol is op rode grapefruits en die al meer dan 30 jaar bij het ontbijt eet, is dat toch een hard gelach.
Wat navragen op twitter en Linkedin leverde toch niet heel veel nieuwe gezichtspunten op. Druiven had ik zelf nog wel een paar, eigen teelt, en ik vond twee weken geleden nog een doosje verrukkelijke frambozen van het bedrijf Raspberry Maxx. Ook een aanrader, maar inmiddels niet meer leverbaar. Mispels en kweeperen zijn geen vruchten voor op de fruitschaal om zo weg te happen. Dit weekend kreeg ik echter als een duveltje uit een doosje een bakje mini-kiwi’s aangereikt. Nog nooit van gehoord. Geweldig lekker. Gewoon geteeld bij mij om de hoek bij stadsboerderij Caetshage. Nu schijnt de kiwi zoals wij die allemaal uit Nieuw-Zeeland kennen, oorspronkelijk uit China te komen. Wikipedia schrijft dat de vrucht afkomstig is van een Chinese kruisbessoort, dus wellicht lijken die mini-kiwi’s weer een beetje op hun oorspronkelijke voorvaderen. Ze zijn, zo lees ik, volledig winterhard en dus goed te kweken in eigen tuin, maar zijn nooit een commercieel succes geworden, omdat ze lastig te oogsten zijn en niet lang houdbaar. Maar als wij nu allemaal zonder tussenhandel verse mini-kiwi’s gaan halen bij de kweker, zit er wellicht nog potentie in? Gisteren vond ik een doos met groenten en fruit op mijn bureau die mij zijn aangereikt door Eosta, een groothandel in biologische groenten en fruit. Behalve heerlijke peren en appels uit Nederland, een pompoen, een knolserderij (die mixen wij altijd met aardappels tot een verrukkelijke puree) trof ik ook een ananas, kiwi’s en … grapefruits. En nu begint het ingewikkeld te worden. Waar komen ze vandaan en kan ik ze eten? Op sommige vruchten zat een keurig label (Nature & more) met code waarmee je op de Eosta-site kunt nakijken waar het vandaan komt, wie het geteeld heeft en hoe dit bedrijf scoort op diverse duurzaamheidsthema’s. Een ongelooflijke transparantie waaraan menigeen nog een puntje kan zuigen. Dus bij voorbaat een pluim voor Eosta. Ook de medewerker die ik aan de telefoon kreeg wist mij zonder haperen te vertellen waar het fruit vandaan kwam. “Maar”, voegde hij eraan toe, de klant maakt de keus. Wij kopen biologisch in en Fairtrade als dat aan de orde is, maar de klant maakt zelf een afweging welke aspecten hij belangrijk vindt.” Zo is het natuurlijk maar net. De kiwi’s uit mijn kistje komen uit ItaliĆ« en volgens de groente- en fruitkalender van Milieucentraal vallen die op dit moment in klimaatklasse A. Ik ga daar dus maar eens lekker van smullen. Maar of ik die mandarijn uit Israel ook ga opeten, daar moet ik nog eens goed op studeren. Pffft.
Vorige week kocht ik een rode grapefruit uit Italie in De Natuurwinkel. Lijkt me wel verantwoord. Alleen was die, althans dit exemplaar, niet lekker. Droog en smakeloos. Jammer.
BeantwoordenVerwijderenKiwi's zijn in NL ook (thuis) wel te telen, tegen een warme muur (in de stad! Daar is het gemiddeld sowieso 3 graden warmer), ze groeien doorgaans zeer voortvarend - met hele strenge winters zullen ze t wel moeilijker hebben, maar hij kan wel wat hebben.
BeantwoordenVerwijderen'Fruitig' thema brengt me trouwens op nog een aspect van duurzaamheid waar ik als Wageninger, met een 'soft spot' in ‘t hart voor goeie gezonde bodem (vooralsnog zwaar ondergewaardeerd als opslag van CO2), en zeker als bosbouwer, extra van charmeerd ben. In het Engels is er zo'n mooie term voor: 'tree crops'. Boomgewassen (tja..). Die vereisen in vergelijking met veldgewassen aanzienlijk minder bodembewerking - die meestal neerkomt op verstoring/verschraling van bodemleven, zeker in de grootschalige aanpak. Die bomen groeien wel en die vruchten blijven zonder gerommel met de bodem in principe wel komen. Spaart dus ook energie. En hoeft niet alleen over 'zoet' te gaan. Avocado's! Maar - hier ten lande - natuurlijk ook noten - walnoten, hazelnoten, tamme kastanjes ed.
In de uitstekende BBC-film Farm for the Future (hier de hele video, zien! http://bit.ly/agqFSL ) wordt gesuggereerd dat we in gematigde klimaten eens zouden moeten kijken naar tamme kastanjes als kandidaat-vervanger voor granen, die als teelt aanzienlijk meer energie (en bodemgerommel) vergen. Kunnen die bomen gewoon lekker blijven staan en tonnen kastanjes produceren, in dezelfde ordegrootte als granen. Plus alle andere pret van permanente begroeiing met bomen – beestjes, schaduw/microklimaat, doorworteling, ruimte voor kruidige ondergroei etc. Kortom, leve de ‘tree crops’.